Geplaatst door: S. (Silvia) Blankestijn op donderdag 18 juli 2019
Wat is de rol van de intervisiebegeleider?
In onze trainingen merken we dat er veel verwarring en onduidelijkheid is over de rol van intervisiebegeleider. Veel intervisiebegeleiders voelen zich super verantwoordelijk voor het slagen van de intervisie. Maar welke taken en verantwoordelijkheden horen bij de rol van de intervisiebeIeider en welke horen bij de intervisiegroep?
In dit blog geef ik je inzicht in de rol van de intervisiebegeleider aan de hand van de vier communicatieniveaus binnen een intervisiebijeenkomst: de inhoud, procedure, interactie en gevoelens.
In dit blog geef ik je inzicht in de rol van de intervisiebegeleider aan de hand van de vier communicatieniveaus binnen een intervisiebijeenkomst: de inhoud, procedure, interactie en gevoelens.
De rol van de intervisiebegeleider op de inhoud van de casuïstiek
Intervisie is collegiale ondersteuning en advisering, gericht op het verbeteren van de werksituatie. Een intervisiegroep bestaat uit een leergroep van gelijken. De inhoudelijke casuïstiek bestaat uit actuele werksituaties van de intervisieleden. Omdat de kern van intervisie collegiale ondersteuning is, hoort het bespreken van de inhoudelijke casuïstiek bij de intervisieleden. Dit is in onze trainingen voor intervisiebegeleiders vaak een belangrijke eye-opener: de intervisiebegeleider pur sang bemoeit zich niet met de inhoud.
Op inhoud is de toegevoegde waarde van de intervisiebegeleider dat hij de intervisiegroep ‘intervisievaardiger’ maakt door zijn interventies op de andere 3 communicatieniveaus.
‘Ik vind het een hele klus om me als intervisiebegeleider niet met de inhoud te bemoeien. Maar wanneer ik inhoudelijk op mijn handen blijf zitten, kan ik de groep beter leren om met en van elkaar te leren.’
Op inhoud is de toegevoegde waarde van de intervisiebegeleider dat hij de intervisiegroep ‘intervisievaardiger’ maakt door zijn interventies op de andere 3 communicatieniveaus.
‘Ik vind het een hele klus om me als intervisiebegeleider niet met de inhoud te bemoeien. Maar wanneer ik inhoudelijk op mijn handen blijf zitten, kan ik de groep beter leren om met en van elkaar te leren.’
De waardevolle rol van de intervisiebegeleider in de procedure
Een belangrijke taak van de intervisiebegeleider ligt op procedureniveau. Hierbij gaat het enerzijds om de procedure bij het opstarten van intervisie, zoals bepalen wat intervisie (niet) is, helpen opstellen van een intervisiecontract, en leren inbrengen van casuïstiek.
Anderzijds gaat het om het aanreiken en begeleiden van de intervisie methoden. Hierbij is de incidentmethode een veel gebruikte intervisie methode, maar ook bijvoorbeeld de clinic methode, de hoeden van de Bono, het kernkwadrantenmodel, de Roos van Leary en de Disneymethode zijn zeer bruikbare intervisiemethodieken.
Wanneer de intervisiebegeleider zijn rol in de procedure goed invult, maakt hij een stevige bedding voor de intervisiegroep om veel van elkaar te kunnen gaan leren. Juist omdat een startende intervisiegroep dit doorgaans niet (goed) kan, heeft de intervisiebegeleider op dit vlak een grote toegevoegde waarde.
‘Ik hanteerde een redelijk losse begeleidingsstijl. Tijdens de training Intervisiebeleider verbaasde het me hoeveel structuur en overzicht de intervisie methoden me gaven, waardoor ik meer ruimte en aandacht voor de deelnemers over had.’
Anderzijds gaat het om het aanreiken en begeleiden van de intervisie methoden. Hierbij is de incidentmethode een veel gebruikte intervisie methode, maar ook bijvoorbeeld de clinic methode, de hoeden van de Bono, het kernkwadrantenmodel, de Roos van Leary en de Disneymethode zijn zeer bruikbare intervisiemethodieken.
Wanneer de intervisiebegeleider zijn rol in de procedure goed invult, maakt hij een stevige bedding voor de intervisiegroep om veel van elkaar te kunnen gaan leren. Juist omdat een startende intervisiegroep dit doorgaans niet (goed) kan, heeft de intervisiebegeleider op dit vlak een grote toegevoegde waarde.
‘Ik hanteerde een redelijk losse begeleidingsstijl. Tijdens de training Intervisiebeleider verbaasde het me hoeveel structuur en overzicht de intervisie methoden me gaven, waardoor ik meer ruimte en aandacht voor de deelnemers over had.’
Wat is de rol van de intervisiebegeleider in de interactie tussen de intervisieleden?
Wanneer intervisieleden zich kwetsbaar opstellen door lastige praktijkcasuïstiek in te brengen, is het extra belangrijk dat hier respectvol en positief ondersteunend mee wordt omgegaan door de mede intervisiegenotenen en door de begeleider. Oordelen over situaties waarin de inbrenger niet zijn ‘beste zelf’ heeft ingezet, zijn snel gemaakt.
Wanneer de onderlinge interactie niet respectvol of positief ondersteunend is, heeft de intervisiegroep in principe zelf de taak om dit als gelijkwaardige collega’s onderling op te lossen. Omdat dit regelmatig niet gebeurt, heeft de intervisiebegeleider in de praktijk ook hier een toegevoegde waarde. De rol van de intervisiebegeleider is dan om de intervisiegroep te ondersteunen bij het creëren en behouden van een open en leerzaam groepsklimaat in het hier-en-nu. Zijn begeleiding krijgt extra toegevoegde waarde als hij hen tevens leert om elkaar als collega’s te consulteren op respectvolle en confronterende wijze. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om het aanleren van feedback geven en ontvangen, en het stellen van open vragen. Zo wordt de intervisiegroep intervisie vaardiger.
‘Over het begeleiden van groepsontwikkeling heb ik geleerd dat je daar als intervisiebegeleider al in een vroeg stadium invloed op hebt: samenstelling van de groep, managen van verwachtingen, en opstellen van intervisiecontract.’
Wanneer de onderlinge interactie niet respectvol of positief ondersteunend is, heeft de intervisiegroep in principe zelf de taak om dit als gelijkwaardige collega’s onderling op te lossen. Omdat dit regelmatig niet gebeurt, heeft de intervisiebegeleider in de praktijk ook hier een toegevoegde waarde. De rol van de intervisiebegeleider is dan om de intervisiegroep te ondersteunen bij het creëren en behouden van een open en leerzaam groepsklimaat in het hier-en-nu. Zijn begeleiding krijgt extra toegevoegde waarde als hij hen tevens leert om elkaar als collega’s te consulteren op respectvolle en confronterende wijze. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om het aanleren van feedback geven en ontvangen, en het stellen van open vragen. Zo wordt de intervisiegroep intervisie vaardiger.
‘Over het begeleiden van groepsontwikkeling heb ik geleerd dat je daar als intervisiebegeleider al in een vroeg stadium invloed op hebt: samenstelling van de groep, managen van verwachtingen, en opstellen van intervisiecontract.’
De rol van de intervisiebegeleider ten aanzien van de gevoelens van de intervisiegroep
Interactie roept gevoelens op bij de individuele intervisieleden. Gevoelens als blij, enthousiast, positief geraakt, en ook gevoelens als geërgerd, angstig, verdrietig of opstandig.
Gevoelens horen bij leren en ontwikkelen, en horen bij de fasen van groepsontwikkeling als intervisiegroep. Gevoelens kunnen het groepsklimaat positief of negatief beïnvloeden, tijdelijk of permanent.
Net als bij het interactie niveau geldt ook bij gevoelens en emoties dat de intervisieleden hier samen verantwoordelijk voor zijn. Maar er is zeker een belangrijke rol voor de intervisiebegeleider weggelegd wanneer de groep hier te weinig oog voor heeft, of nog onkundig is om hier samen goed mee om te gaan. En ook hier is de rol van de intervisiebegeleider niet alleen om de emoties in het hier-en-nu open en respectvol bespreekbaar te maken, maar ook om de intervisiegroep vaardiger te maken in het omgaan met emoties van zichzelf en van anderen. ‘
Ik ben me bewuster geworden van mijn eigen fysieke signalen als intervisiebegeleider, en kan hier nu sneller iets mee doen. Wanneer ik bv. onrust bij mezelf voel ontstaan doordat iemand te lang doorpraat, zal ik nu sneller grijpen.’
Gevoelens horen bij leren en ontwikkelen, en horen bij de fasen van groepsontwikkeling als intervisiegroep. Gevoelens kunnen het groepsklimaat positief of negatief beïnvloeden, tijdelijk of permanent.
Net als bij het interactie niveau geldt ook bij gevoelens en emoties dat de intervisieleden hier samen verantwoordelijk voor zijn. Maar er is zeker een belangrijke rol voor de intervisiebegeleider weggelegd wanneer de groep hier te weinig oog voor heeft, of nog onkundig is om hier samen goed mee om te gaan. En ook hier is de rol van de intervisiebegeleider niet alleen om de emoties in het hier-en-nu open en respectvol bespreekbaar te maken, maar ook om de intervisiegroep vaardiger te maken in het omgaan met emoties van zichzelf en van anderen. ‘
Ik ben me bewuster geworden van mijn eigen fysieke signalen als intervisiebegeleider, en kan hier nu sneller iets mee doen. Wanneer ik bv. onrust bij mezelf voel ontstaan doordat iemand te lang doorpraat, zal ik nu sneller grijpen.’
De toegevoegde waarde van de intervisiebegeleiding
Een intervisiebegeleider heeft toegevoegde waarde wanneer hij:
- De intervisiegroep helpt opstarten met het inbrengen en methodisch bespreken van casuïstiek.
- De intervisiegroep helpt om een open leerklimaat te creëren waarin de intervisieleden zich kwetsbaar durven opstellen en elkaar kritisch opbouwend ondersteunen.
- Intervisie methoden inbrengt die passen bij de casuïstiek en leerbehoeften in de intervisiegroep.
- De intervisieleden intervisievaardiger maakt, waardoor de intervisiegroep steeds zelfstandiger kan functioneren.
- De intervisieleden intervisievaardigheden leert, die ook in het dagelijks functioneren meerwaarde opleveren in hun professioneel handelen.
Meer leren over het begeleiden van intervisie?
Wanneer je je professioneel en persoonlijk wilt ontwikkelen als intervisiebegeleider kun je bij Blankestijn & Partners terecht in de in-company Training Intervisiebegeleider met ziel en zakelijkheid.
Auteur: Silvia Blankestijn, Trainer van het jaar 2015-2016, directeur en hoofdopleider Blankestijn & Partners
Auteur: Silvia Blankestijn, Trainer van het jaar 2015-2016, directeur en hoofdopleider Blankestijn & Partners
Geen reacties
Plaats een reactie
